Pedagog

 

Licea pedagogiczne

We wrześniu 1951 r. Leonard Turkowski podjął pracę w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Leśnej Podlaskiej, gdzie skierowany został w wyniku studiów w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Warszawie. Uczył tam przedmiotów zawodowych, jak pedagogika, psychologia, metodyka nauczania. Na zdjęciach z 1953 r. z grupą uczniów (po środku, w czapce), egzamin maturalny (w komisji od lewej wicedyrektor Bolesław Żaczek, Leonard Turkowski, dyrektor Marcin Kosiński), maturzyści przed budynkiem Liceum.

1953lesna1  1953lesna2

1953lesna3

W związku z powiększeniem rodziny i zbliżaniem się synów do wieku "licealnego" podjął poszukiwania lepszych warunków życia. Spośród dwóch będących do wyboru - liceum w Giżycku nie dysponowało mieszkaniem w odpowiednim czasie, przyjął więc ofertę Państwowego Liceum Pedagogicznego w Bartoszycach, gdzie rozpoczął pracę we wrześniu 1954 r. Poniżej kilka zdjęć z uczniami bartoszyckiego Liceum z lat 1955-61.

1955bart1  1956bart2

1956bart2  1956bart3

Prócz zajęć dydaktycznych Leonard Turkowski zaczął opisywać swoje doświadczenia pedagogiczne m. in. w postaci felietonów "Pod prąd" publikowanych w "Głosie Nauczycielskim".  Wznowił też przedwojenną twórczość, początkowo na użytek licealnych imprez. Jak pisze Jerzy Korkozowicz - na jedną z imprez "napisał czterdzieści fraszek, po jednej na każdego z nas". Powrócił też z twórczością "na łamy" coraz więcej wierszy i innych tekstów publikując w "Wiadomościach Bartoszyckich", "Głosie Olsztyńskim", "Warmii i Mazurach" a następnie również w prasie ogólnopolskiej. W 1959 r. miał miejsce "drugi debiut" - ukazał się tomik wierszy "Na progu doby".
Gdy zapadła decyzja o stopniowej likwidacji liceów pedagogicznych, nie skorzystał, jak część jego kolegów, z możliwości pracy w dwuletnim pomaturalnym Studium Nauczycielskim w Olsztynie. Po raz drugi postanowił żyć z pisania i w 1962 roku podjął pracę w "Głosie Olsztyńskim" na stanowisku publicysty. W 1965 roku już na stałe przeniósł się z rodziną do Olsztyna.

 

Biblioteka pedagogiczna

W latach 1969-73 Leonard Turkowski pełnił obowiązki dyrektora Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego w Olsztynie. Pozwoliło to odnowić kontakty z byłymi uczniami liceów, którzy często korzystali ze zbiorów bibliotecznych. Być może ustawiczne przebywanie wśród większej jeszcze niż w domu ilości książek (jego prywatny księgozbiór liczył ponad pięć tysięcy pozycji) dało natchnienie do felietonów "Książka retro" w miesięczniku "Warmia i Mazury" oraz "Nowości z dawnych lat" w "Ekspressie Poznańskim".

Po zakończeniu pracy w Bibliotece przeszedł na emeryturę. Na zdjęciu pracownice Biblioteki i następca Turkowskiego - Marian Filipkowski (po lewej).

1973emeryt

W 1997 roku Biblioteka w serii wydawanych bibliografii osobowych, z pomocą merytoryczną i finansową rodziny i przy wsparciu sponsorów wydała bibliografię "Leonard Turkowski 1914-1985. Życie i Twórczość". Bibliografia liczy ogółem 3.087 pozycji, w tym 2.656 publikacji Leonarda Turkowskiego - książek, wierszy, opowiadań, felietonów, artykułów, notatek prasowych, audycji radiowych.

 

Po latach

W Leśnej Podlaskiej Liceum Pedagogiczne w 1969 roku zastąpione zostało przez Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego. Na zadbanym wraz z otoczeniem głównym budynku, widnieje tablica upamiętniająca pracowników i wychowanków istniejącego tam w latach 1919-37 Seminarium Nauczycielskiego, później Liceum Pedagogicznego a także tajnego nauczania w czasie wojny. Niestety, budynki dawnego internatu i szkoły ćwiczeń w 2011 roku były w stanie oczekiwania na rozbiórkę  Dobrze utrzymany przed laty park zarośnięty został zielskiem w którym trudno odnaleźć fragment jednej z alejek, a dotarcie do stawu, jeśli jeszcze istnieje, wymagałoby przedzierania się przez zarośla. W płynącej wzdłuż parku rzeczce Klukówce pełno butelek, opakowań - wszelkiego plastykowego śmiecia. Uległ też dewastacji teren ogrodu, gdzie nauczyciele mieli kiedyś zadbane grządki, miejscami pobudowano tam obskurne komórki, garaże itp. Na zdjęciach z 2011 roku tablica pamiątkowa na gmachu liceum oraz budynek szkoły ćwiczeń od strony parku.

2011lesna1  2011lesn2

W 1991 roku absolwenci Liceum, nazywający siebie Leśniakami, postanowili co roku wydawać jeden zeszyt wspomnień pod tytułem "Echo Leśniaków" dostępny na stronie Bialskiej Biblioteki Cyfrowej. W niektórych numerach pozytywnie wspominają Leonarda Turkowskiego Jego uczniowie.

                                                    Lesniacy300

W Bartoszycach dawne koszary Wehrmachtu, w których mieściło się m. in. Liceum Pedagogiczne - dziesięć lat po wojnie były jeszcze w dobrym stanie. Niestety, przez kolejne pół wieku zostały mocno nadgryzione zębem czasu i - mimo, że mieści się tam kilka instytucji wychowawczo-oświatowych - odnieść można wrażenie, że nie ma pomysłu na wykorzystanie tego zespołu budynków.

Warmińsko-Mazurska Biblioteka Pedagogiczna im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego w Olsztynie ma się dobrze.